Jak wygląda usuwanie prostaty robotem da Vinci?
Usunięcie gruczołu krokowego jest jedną z metod leczenia raka prostaty. Coraz częściej mówi się o korzyściach z wykonania operacji przy asyście robota da Vinci. Jak wygląda zabieg i czy jest refundowany przez NFZ?
Co to jest robot da Vinci?
Za określeniem robot da Vinci kryje się nazwa konkretnego modelu robota medycznego. Ułatwia on przeprowadzanie operacji chirurgicznych. Zabiegi wykonane za jego pomocą są mało inwazyjne. Oznacza to, że w niewielkim stopniu naruszają naturalne działanie organizmu.
Ze względu na liczne zalety robot da Vinci jest szeroko wykorzystywany w medycynie. Szczególnie ceni się go w urologii, gdzie używany jest w leczeniu raka prostaty. Za jego pomocą dokonujemy usunięcia gruczołu krokowego wraz z guzem (prostatektomia radykalna). Możemy też go zastosować do usuwania przerzutów. Inne metody usunięcia prostaty to tradycyjna operacja otwarta i metody laparoskopowe.
Jak przebiega operacja usunięcia prostaty robotem da Vinci?
Zabieg z zastosowaniem robota da Vinci przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym (narkoza). Oznacza to, że pacjent nie jest świadomy tego, co dzieje się na sali i nie odczuwa bólu.
Na samym początku wykonuje się na skórze brzucha kilka niewielkich otworów. Wprowadza się przez nie ramiona robota, które mają bezpośredni kontakt z ciałem człowieka. Jedno z ramion wyposażone jest w kamerę. Pokazuje ona w trójwymiarze i w bardzo dużym powiększeniu miejsce operacji. Pozostałe dwa z nich mają narzędzia chirurgiczne i wykonują cięcia. To odpowiednik rąk chirurga trzymających skalpel w tradycyjnych technikach operacji. W niektórych modelach dostępne jest czwarte ramię, które może stanowić dodatkowe narzędzie chirurgiczne.
Ramionami robota kieruje odpowiednio wyszkolony i doświadczony chirurg przy pomocy konsoli chirurgicznej. Jej obsługa odbywa się za pomocą ruchów dłoni lekarza, które system precyzyjnie przekłada na ruchy instrumentów chirurgicznych w ramionach robota. Chirurg w trakcie operacji może znajdować się w innym pomieszczeniu. To dlatego, że obsługa robota jest zdalna, a widok operacji jest dostarczany przez odpowiednią kamerę.
Jakie są zalety i wady operacji usunięcia prostaty robotem da Vinci?
Robot da Vinci jest wygodnym narzędziem pracy lekarza. Pozwala wykonywać bardzo dokładne cięcia, a także uzyskać szczegółowy obraz pola operacyjnego. Jego wykorzystanie w operacjach usunięcia prostaty może przynieść choremu wiele korzyści. W porównaniu z tradycyjną techniką, metoda z użyciem robota daje szansę na:
- krótszy pobyt w szpitalu,[
- zmniejszenie dolegliwości bólowych w czasie gojenia się ran,
- małe blizny po zabiegu,
- niższe ryzyko trwałych zaburzeń trzymania moczu i problemów z erekcją,
- mniejszą utratę krwi w czasie zabiegu.
Wadą tej metody jest duża cena zakupu robota. Z tego względu w Polsce jest dostępny jedynie w niektórych szpitalach. Należy również pamiętać, że tak jak w przypadku każdego innego zabiegu, operacja robotem da Vinci może wiązać się z nieprzewidzianymi komplikacjami.
Czy operacja robotem da Vinci jest refundowana przez NFZ?
Do niedawna pacjenci musieli sami zapłacić za zabieg, jeśli chcieli poddać się operacji usunięcia raka prostaty w asyście robota da Vinci. Jego koszt był duży i liczył się w dziesiątkach tysięcy złoty. Od kwietnia 2022 roku Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje zabiegi usunięcia nowotworu gruczołu krokowego za pomocą robotów medycznych, czyli także robota da Vinci.
Niestety nie każdy może skorzystać z nieodpłatnej operacji. Refunduje się ją pacjentom, u których guz jest ograniczony do prostaty i jeszcze nie dał odległych przerzutów. Oceny zaawansowania nowotworu dokonuje lekarz. Nawet jeśli mężczyzna zakwalifikuje się do zabiegu, trudnością jest mała dostępność robota da Vinci. Na ten moment znajduje się on jedynie w niektórych szpitalach. Warunkiem refundacji jest posiadanie przez ośrodki oddziału urologii lub chirurgii onkologicznej. Ponadto muszą poświadczyć, że wykonują rocznie co najmniej 100 operacji usunięcia prostaty z powodu nowotworu. Z tych względu operacja metodą da Vinci nadal nie jest standardem w Polsce. Powoli jednak się to zmienia.
Wykaz źródeł
N. Mottet et al. The EAU – EANM – ESTRO – ESUR – ISUP – SIOG Guidelines on Prostate Cancer (2022)
Vimal K., Narula MD, W. Scott Melvin MD: Robotic Surgical Systems. W: Vipul R., Patel MD: Robotic Urologic Surgery. Springer, 2007
Ilic D, Evans SM, Allan CA, Jung JH, Murphy D, Frydenberg M. Laparoscopic and robotic‐assisted versus open radical prostatectomy for the treatment of localised prostate cancer. Cochrane Database of Systematic Reviews 2017, Issue 9
Du, Yuefeng et al. “Robot-Assisted Radical Prostatectomy Is More Beneficial for Prostate Cancer Patients: A System Review and Meta-Analysis.” Medical science monitor : international medical journal of experimental and clinical research vol. 24 272-287. 14 Jan. 2018
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 stycznia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego
